Το ηφαίστειο και οι μύθοι

Ευχή και κατάρα είναι για τη Σαντορίνη το ηφαίστειο της. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες κείται ήσυχο, για αιώνες και χιλιετίες έχει ταλαιπωρήσει τους κατοίκους της με τα ξεσπάσματά του. Χωρίς αυτό όμως, δε θα υπήρχε καν το νησί, τουλάχιστον όχι με τη μορφή που το ξέρουμε σήμερα.

Το ηφαίστειο αυτοκαταστράφηκε και ξαναγεννήθηκε δεκάδες φορές τα τελευταία 400000 χρόνια. Παρόλα αυτά είναι γνωστό ότι περίπου στα 2000 π.Χ, η Σαντορίνη ήταν ένα στρογγυλό νησί που ονομάζονταν ''Στρογγύλη'' (Stroggili)

Η πιο σημαντική έκρηξη, αυτή που οδήγησε στη δημιουργία της καλντέρας και τη διαμόρφωση του τοπίου όπως το βλέπουμε σήμερα συνέβη κατά τα προϊστορικά χρόνια.

Οι δύο βασικότερες θεωρίες την τοποθετούν γύρω στο 2000 π.Χ η πρώτη και γύρω στο 1500 π.Χ η δεύτερη.
Αν αληθεύει η δεύτερη τότε είναι πολύ πιθανό να οφείλεται σε αυτή την έκρηξη και στο τσουνάμι που ακολούθησε η καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού. Πάντως τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει μια άλλη θεωρία που τοποθετεί τη μεγάλη έκρηξη γύρω στο 1650 π.Χ, γεγονός που αποσυνδέει το ηφαίστειο από την καταστροφή της Μινωικής Κρήτης.

Έτσι η Σαντορίνη, η Θηρασιάκαι το Ασπρονήσι είναι τμήματα της αρχαίας Στρογγύλης. Από τη μεγάλη έκρηξη του 1650 π.Χ μέχρι την τελευταία του 1950 μ.Χ, έλαβαν χώρα άλλες 8 εκρήξεις, κάποιες από τις οποίες οδήγησαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές στη γέννηση της Παλαιάς και της Νέας Καμένης, στο μέσο της καλντέρας. Τα δύο αυτά νησάκια διαμορφώθηκαν από τις εναποθέσεις λάβας που σχημάτισαν κώνους γύρω από τον κρατήρα, αρχικά κάτω από την θάλασσα και αργότερα πρόβαλλαν πάνω από αυτή.

Ανεξαρτήτως χρονολογίας, πολλοί είναι αυτοί που συνδέουν την έκρηξη με το μύθο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, ενώ κάποιοι άλλοι πηγαίνουν ακόμα πιο μακριά, σχετίζοντας την με τις πληγές του Φαραώ. Πάντως ο πιο δημοφιλής μύθος, είναι αυτός που θεωρεί το ηφαίστειο ''υπεύθυνο''για την καταστροφή της Χαμένης Ατλαντίδα. Ακόμη και ο Κουστώ τον αναζήτησε εδώ, αλλά το μυστήριο χάθηκε, κρύφτηκε για πάντα με την έκρηξη του ηφαιστείου. Καθημερινά δεκάδες πλοιάρια, από μεγάλα παραδοσιακά καϊκια, μέχρι πιο μοντέρνα σκάφη με γυάλινο''βυθό'' αναχωρούν από το παλαιό λιμάνι των Φηρών και το Αμμούδι της Οίας, εκτελώντας μίνι κρουαζιέρες στην καρδιά της καλντέρας.

Είναι μια εμπειρία που δεν πρέπει να χάσετε, γιατί μεταξύ άλλων θα σας δοθεί η ευκαιρία να περπατήσετε στον κρατήρα ενός ενεργού ηφαιστείου. Η πρώτη στάση γίνεται στη Νέα Καμένη και η δεύτερη στην Παλιά Καμένη, όπου περιλαμβάνει βουτιά σε θερμές πηγές. Μια τρίτη στάση, γίνεται στη Θηρασιά, που θυμίζει μικρογραφία της Σαντορίνης, όπως αυτή ήταν πριν από μερικές δεκαετίες, λόγω έλλειψης τουρισμού. Οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να γευματίσουν σε κάποια από τις ταβέρνες του Κόρφου, του παραθαλάσσιου οικισμού ή να ανηφορίσουν το καλντερίμι που οδηγεί στην κορυφή της θηρασιώτικης καλντέρας, στον Μανωλά, τον κεντρικό οικισμό του νησιού. Οι ώρες που τα τουριστικά καραβάκια παραμένουν δεμένα στον Κόρφο μοιάζουν να ζωντανεύουν το νησί, το οποίο μετά την αναχώρησή τους φαίνεται να ξαναπέφτει σε λήθαργο. Στις πιο ακριβές από τις μίνι κρουαζιέρες, το πρόγραμμα περιλαμβάνει δείπνο εν πλω, την ώρα που ο ήλιος βουτάει στα νερά του Αιγαίου. Άλλη μια υποψηφιότητα στην κατηγορία ''καλύτερο ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης''.